W dniu 01.06.2025 r. wchodzą w życie przepisy nowej ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Zmiany dotyczą zarówno nabywania statusu bezrobotnego jak i prawa do świadczeń z tytułu bezrobocia.
Status bezrobotnego
Ustawa znosi właściwość miejscową względem rejestrowania się osób bezrobotnych zgodnie z miejscem zameldowania stałego lub czasowego. W praktyce oznacza to, że bezrobotni mogą rejestrować się w urzędach pracy zgodnie z miejscem zamieszkania.
Nowe przepisy umożliwiają rejestrację jako bezrobotnych rolników posiadających nieruchomość obejmującą obszar użytków rolnych powyżej 2 ha przeliczeniowych o ile nie posiadają stałych dochodów.
Ustawa wprowadza ograniczenia w nabywaniu statusu osoby bezrobotnej dla osób wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) w szczególności: członków zarządu, prokurentów, członków rad nadzorczych, likwidatorów spółek handlowych, wspólników spółek jawnych itp.
Status bezrobotnego przysługuje na okres 3 lat od dnia rejestracji (wyjątek stanowią okoliczności powodujące wcześniejszą utratę statusu np. podjęcie pracy). Ponowne nabycie statusu bezrobotnego może nastąpić w wyniku ponownej rejestracji, po upływie 90 dni.
Utrzymanie statusu bezrobotnego uzależnione jest od utrzymywania kontaktu z PUP co najmniej raz na 90 dni. Co ważne ustawa zwalnia osoby bezrobotne z obowiązkowych terminów zgłoszeń oraz przyjmowania proponowanych ofert pracy.
Zasiłek dla bezrobotnych
Zasiłek dla bezrobotnych będzie wypłacany w wysokości
- 100% lub
- 120% (w przypadku udokumentowanego stażu pracy wynoszącego co najmniej 20 lat)
Nowe przepisy likwidują stawkę 80% zasiłku.
Nowa ustawa wprowadza istotne zmiany w kontekście trybu rozwiązania ostatniego stosunku pracy, który stanowi podstawę nabycia prawa do zasiłku.
Zasiłek nie przysługuje w przypadku rozwiązania stosunku pracy, stosunku służbowego:
- za wypowiedzeniem przez pracownika (chyba, że wypowiedzenie nastąpiło z powodu zmiany miejsca zamieszkania lub pracownik rozwiązał umowę o pracę w trybie art. 55 § 1 KP);
- bez wypowiedzenia z winy pracownika;
- przez pracownika, który został skierowany do pracodawcy otrzymującego w związku z tym skierowaniem środki z Funduszu Pracy.
W przypadku udokumentowania przez bezrobotnego okresu uprawniającego do zasiłku po dniu zarejestrowania się w PUP prawo do zasiłku przysługuje od dnia udokumentowania tego prawa.
Dodatkowo wydłużony okres pobierania zasiłku do 365 dni obejmuje także grupy bezrobotnych niepełnosprawnych i posiadających Kartę Dużej Rodziny.
Stypendium
Stypendium z tytułu odbywania stażu wynosi 160% zasiłku dla bezrobotnych (w przypadku maksymalnego wymiaru godzin). W przypadku niezdolności do pracy stypendium wynosi 50% kwoty stypendium.
Dodatek aktywizacyjny
Nowa ustawa poszerza grupę osób, którym przysługuje dodatek aktywizacyjny.
Dodatek aktywizacyjny poza osobami podejmującymi pracę z własnej inicjatywy w trakcie pobierania zasiłku dodatkowo przysługuje, także rozpoczynającym działalność gospodarczą za wyjątkiem osób uzyskujących środki na jej dofinansowanie.